Vertaler-tolk wordt vaak in één adem genoemd. Maar is dat wel terecht? Zijn het twee dezelfde beroepen? En zijn alle vertalers ook tolken en omgekeerd? Het antwoord is kort en krachtig: nee. Wat is dan net het verschil? Ik leg het je hieronder uit.
Wat doet een vertaler?
Vertalers zetten geschreven teksten van de ene taal om in de andere. Hun belangrijkste werkmiddelen zijn een computer, een internetverbinding en woordenboeken (en een grote kan koffie). Ze werken soms in dienstverband, maar zijn meestal freelancers die van thuis uit werken.
De ene vertaler is echter de andere niet. De meesten zijn gespecialiseerd in een aantal domeinen, en verdiepen zich bijvoorbeeld in medische, juridische, technische of nog andere teksten. Ikzelf vertaal hoofdzakelijk commerciële en toeristische teksten – niet toevallig domeinen die aansluiten bij mijn persoonlijke interesses.
Tweetalig zijn of een vreemde taal kennen, zijn onmisbare criteria waar je als vertaler aan moet voldoen, maar daar blijft het niet bij. Je moet ook vertrouwd zijn met de sociale en culturele context waarin deze talen gesproken worden en je moet de boodschap op een natuurlijke manier kunnen omzetten naar je moedertaal. En dat is veel moeilijker is dan het lijkt! Een goed vertaalde tekst mag namelijk niet lezen als een vertaling.
Wat doet een tolk?
In tegenstelling tot een vertaler zet een tolk het gesproken woord om in een andere taal. Tolken worden ingezet tijdens meertalige vergaderingen, conferenties en seminaries. Ze werken meestal simultaan vanuit een cabine en vertalen dus ‘live’ wat er gezegd wordt. Per talencombinatie zijn er altijd twee tolken aanwezig, die elkaar om het halfuur afwisselen. Dat moet wel, want simultaantolken is mentaal erg belastend.
Vertaler ≠ tolk
Het feit dat een vertaler schrijft en een tolk spreekt, is niet het enige verschil. Want terwijl vertalers zich zo veel mogelijk aan de brontekst moeten houden en geen informatie mogen weglaten, moeten tolken wel synthetiseren. Voor hen is het vooral belangrijk dat ze de kern van de boodschap duidelijk overbrengen.
Daarnaast vertalen tolken à la minute. Gezegd is gezegd – je woorden terugnemen kan niet. Vertalers daarentegen hebben tijd om zaken op te zoeken en te herschrijven waar nodig.
Een vertaler kan ook een tolk zijn en vice versa, maar het hoeft dus niet. Want ondanks de overeenkomsten tussen beide, heb je voor de twee beroepen verschillende vaardigheden nodig.
TNT beschikt over een uitgebreid netwerk aan freelance vertalers en tolken, elk met hun eigen specialisatie. Want ieder project verdient de juiste woorden!